kierunek Niedziela

J 18, 33b-37

Piłat powiedział do Jezusa: «Czy Ty jesteś Królem żydowskim?» Jezus odpowiedział: «Czy to mówisz od siebie, czy też inni powiedzieli ci o Mnie?» Piłat odparł: «Czy ja jestem Żydem? Naród Twój i arcykapłani wydali mi Ciebie. Co uczyniłeś?» Odpowiedział Jezus: «Królestwo moje nie jest z tego świata. Gdyby królestwo moje było z tego świata, słudzy moi biliby się, abym nie został wydany Żydom. Teraz zaś królestwo moje nie jest stąd». Piłat zatem powiedział do Niego: «A więc jesteś królem?» Odpowiedział Jezus: «Tak, jestem królem. Ja się na to narodziłem i na to przyszedłem na świat, aby dać świadectwo prawdzie. Każdy, kto jest z prawdy, słucha mojego głosu».

– – – – – rozważanie – – – – – 

– – – – – rozważanie 2024  – – – – – 

1. Zwróć uwagę na:

postępowanie Jezusa wobec Piłata, Jego słowa, zachowanie

2. Odniesienie do…

Jak ja działam wobec oskarżeń, wobec odpowiedzialności za kogoś, za coś…

3. Co wynika z tego fragmentu

Scena sądu nad Jezusem, rozgrywająca się na terenie pretorium, jest dla Żydów „dopełnieniem formalności”. Oni już wcześniej zadecydowali o Jego śmierci (por. 11,53). Dobitnie ukazuje to początkowy dialog: „Piłat więc rzekł do nich: «Weźcie Go wy i osądźcie według swojego prawa!» Odpowiedzieli mu Żydzi: «Nam nie wolno nikogo zabić».” (18,31). Decyzja została podjęta. Piłat, namiestnik okupanta, miał wyłącznie zatwierdzić decyzję arcykapłanów. Trudność, jaką mieli Żydzi, polegała na przekonaniu go, że Jezus zgodnie z prawem rzymskim faktycznie zasługuje na śmierć. A wtedy Piłat już zatroszczy się o wykonanie wyroku. Jednak udaje się to Żydom dopiero wtedy, kiedy zaszantażowali Piłata ewentualnym donosem do Rzymu, iż „nie jest przyjacielem Cezara” (19,12). 

Wedle ówczesnego prawa narzuconego przez Rzymian, poczytywanie się za władcę było przestępstwem. Tekst paralelny Łukasza (23,2) wskazuje na dwa kolejne, bardzo celnie (względem prawa rzymskiego) postawione zarzuty: podburzanie ludu i odwodzenie od płacenia podatków. Oba czyny były także poważnymi przestępstwami. Dlatego Jan pisze o powtórnym wejściu do pretorium i postawieniu pytania, które wynikało z oskarżeń Żydów. Było to jak najbardziej uzasadnione. Gdyby oskarżenia Żydów okazały się prawdziwe, domaganie się kary śmierci dla Jezusa (w. 31n) byłoby prawnie uzasadnione.

Jezus nie udziela odpowiedzi na pytanie Piłata, ale podejmuje z nim dialog podobny do tych, jakie prowadził z wystawiającymi Go na próbę uczonymi w Piśmie. Pytanie Jezusa można rozumieć następująco: „Chcesz znać prawdę, czy tylko cytujesz oskarżenia innych?” Nie odpowiedź, jakiej może udzielić człowiek, jest najważniejsza, tę bowiem Jezusa zna doskonale, ale odkrycie prawdziwych intencji serca, z jakimi człowiek przychodzi do Niego. Takie pytanie Jezusa wskazuje na to, że pomimo swej sytuacji skazańca Jezus nie zaprzestaje realizacji swojej misji Zbawiciela, który pragnie otworzyć serce człowieka na prawdę.

Odpowiedź Piłata to zwięzłe powiedzenie: „Ja mam rozstrzygnąć o Twojej winie i tylko to mnie interesuje. To nie jest mój problem, kim Ty jesteś.” Jest to odpowiedź wyraźnie pogardliwa w stosunku do Żydów. „Wydać” to czasownik, który w Janowym dziele pojawia się 15 razy i poza jednym wyjątkiem (por. 19,30) jest używany na określenie zdrady Jezusa.

Odpowiedzią na pytanie Piłata o czyny Jezusa jest cała Ewangelia, którą Jan podsumowuje słowami: „Jest ponadto wiele innych rzeczy, których Jezus dokonał (dosłownie: „uczynił”), a które, gdyby je szczegółowo opisać, to sądzę, że cały świat nie pomieściłby ksiąg, które by trzeba napisać.” (21,25; por. 20,30). 

Jezus nie udziela odpowiedzi na pytanie „Coś uczynił?”, ale kontynuuje odpowiedź na pierwsze pytanie Piłata o to, czy jest królem i mówi o swoim Królestwie. Pomimo odpowiedzi Piłata, która wskazywałaby na brak zainteresowania, kim rzeczywiście jest Jezus, odpowiedź Zbawiciela jednoznacznie wskazuje na prawdziwą naturę Jego Królestwa i Jego królewskiej tożsamości. Jezus – Król odrzuca ziemskie sposoby walki ze swoimi przeciwnikami. Jego bezbronność wobec ludzkiej przemocy jest Jego osobistym wyborem płynącym z pragnienia wypełnienia woli Ojca 

Piłat dokonuje czysto logicznej konstatacji. Skoro Jezus mówi, że ma sługi i swoje królestwo to znaczy, że jest królem. Ale za tym pytaniem, zawierającym stwierdzenie,  nic się nie kryje. Piłat wyciągnął logiczny wniosek, z tego co usłyszał. Być może w tym momencie potraktował Jezusa jak jednego z wielu obłąkanych.

Piłat obwieszcza Żydom, że nie uważa Jezusa za winnego jakiegokolwiek przestępstwa. W wypowiedzi Jezusa jest objawiona prawdziwa natura Jego królestwa. Jest nią prawda, która w Biblii przede wszystkim jest przedstawiona jako wierność przymierzu z Bogiem (ST) oraz pełne objawienie się Boga w Jezusie Chrystusie (NT). Jan w swej Ewangelii od początku ukazuje wzajemną relację Jezusa i prawdy. 

4. Konkretne zadania:

Czy znajduję argumenty za wiarą i wymaganiem od siebie, czy za usprawiedliwieniem siebie? Czy dźwigam ciężar odpowiedzialności? Czy jest we mnie zainteresowanie, czy obojętność jak u Piłata? Czy wiem, że mam jakąś władzę nad swoimi decyzjami i wyborami? Czy muszę niekiedy za wszelką cenę coś udowodnić?